Ogłoszenie

tom68

Administrator

Dołączył: 2018-01-30

Liczba postów: 1,368

LIST GEORGE’A FOXA DO KROLA POLSKI JANA III SOBIESKIEGO

LIST GEORGE’A FOXA DO KROLA POLSKI JANA III SOBIESKIEGO

„O Krolu!”

Skladamy „ci zyczenia powodzenia w tym czasie i w tym, ktore nadejdzie. Pragnelibysmy moc posiadac Chrzescijanska wolnosc, by sluzyc i chwalic Boga, bedac w kraju, ktorego jestes Wladca, poniewaz nasze zasady ucza by nie czynic nic przeciwko Tobie Krolu, czy twojemu ludowi. Jestesmy ludzmi, ktorzy staraja sie posiadac dobre sumienie w stosunku do Boga poprzez Jego Ducha Swietego, i w tym Duchu wlasnie Mu sluzyc, chwalic i Jego czcic. Wszystkich ludzi chcemy traktowac rowno i sprawiedliwie, czyniac im tak jak bysmy chcieliby oni nam czynili, patrzac na Jezusa, ktory jest autorem i dokonczycielem naszej wiary; ktora to wiara oczyszcza nasze serca, i powoduje, ze mamy wolny dostep do Boga i bez wiary tej nie mozemy sie Mu podobac, przez ktora to wiare wszyscy sprawiedliwi zyja, jak jest napisane w Pismie Swietym; dla ktorej to, O krolu, pragnelibysmy miec wolnosc sumienia by sluzyc, chwalic Boga i modlic sie do Niego na naszych spotkaniach, gdy zgromadzamy sie w imieniu Jezusa, jak przykazuje, z obietnica, ze On bedzie posrod nas. Krolu mamy nadzieje i nie mozemy nic innego, lecz tylko mowic, ze taka jest wlasnie sluzba i obowiazek nalezny Bogu i Chrystusowi; i oddajemy Cesarzowi jego naleznosc i placimy nasze zobowiazania wg prawa i zwyczaju na rowni z naszymi sasiadami wg nalezytej proporcji.

Nigdzie nie czytamy w Pismie Nowego Testamentu, by Chrystus czy Jego uczniowie przesladowali lub wtracali do wiezien ludzi z powodu tego, ze nie podzielali wyznawanej przez nich wiary czy religii ani tez takie przykazanie zostalo im podane.

Przeciwnie: ”niech pszenica i kakol rosna razem do czasu zniwa, a zniwa to koniec czasow tego wieku. Wtedy Chrystus posle Swoich aniolow, aby oddzielili pszenice od kakolu.

On zgromil takich, kiedy chcieli sciagnac z nieba ogien, aby spalil tych, ktorzy Go nie przyjeli i powiedzial im, ze nie wiedza, jakiego sa ducha. On nie przyszedl, aby niszczyc ludzkie zycie, ale by ich ratowac.

„ Pragniemy by krol zastanowil sie i rozwazyl jak wielka ilosc przesladowan byla w swiecie Chrzescijanskim od czasow dni Apostolow, ktore dotyczyly religii.

Chrystus powiedzial, ze oni winni pojsc na wieczna zgube, co ktorzy Go nie odwiedzili w wiezieniu, potem-, co stanie sie z tymi, ktorzy Go uwiezili wieziac czlonki Jego Ciala, przez ktore On sie objawia?

Nikt nie moze powiedziec, ze koniec swiata juz nadszedl i okreslic - jak swiat Chrzescijanski odpowie wobec okropnego i straszliwego sadu Boga nad tymi, ktorzy przesladowali jeden drugiego w imie religii, pod pretekstem oddzielania pszenicy od kakolu, co nie bylo ich zadaniem i praca; to oddzielenie nie dla ludzi zostalo przeznaczone, ale dla Aniolow, ktorym to wyznaczyl Bog u konca wieku. Chrystus przykazuje, aby jeden milowal drugiego oraz swoich nieprzyjaciol i, ze poprzez to ludzie poznaja ich, ze sa Jego uczniami. O! Aby cale Chrzescijanstwo zylo w pokoju i jednosci, aby mogli poprzez swoje umiarkowane czy powsciagliwe postepowanie osadzic zarowno Turkow [muzulmanow] i Zydow i aby mieli wszyscy swoja wolnosc, ktorej wlascicielem jest Bog i Jezus i chodzic jak przystoi wg Ewangelii Pana Jezusa Chrystusa.

Naszym pragnieniem jest, aby Pan Bog Niebios zmiekczyl serce krola w kierunku delikatnego sumienia, bojazni Pana i strachu przed bycia Mu nieposlusznym. My blagamy krola by przeczytal niektore z szacownych wyrazen paru krolow i innych ludzi dotyczace spraw wolnosci sumienia, a specjalnie przemowien Stefana, krola Polski jak np.:” Nie do mnie nalezy reformowac ludzkie sumienia; ja zawsze z zadowoleniem oddawalem te sprawe Bogu, co nalezy do Niego, i tak, wiec czynie to teraz i w przyszlosci. Bede cierpial az do czasu zniwa, ze chwasty rosna, gdyz wiem, ze jest liczba wierzacych, ale mala; tak, wiec-mowi on-, kiedy niektorzy z nich zajeli sie przesladowaniami -„Ja jestem krolem ludzi, ale nie ich sumien” ( tak powiedzial krol Zygmunt August )

On takze potwierdzil, ze „religia nie ma byc wsiewana ogniem i mieczem’.[Kroniki Wolnosci Religii, cz. 2.].

Takze ksiazka napisana we Francji przez W.M. w roku 1576 zawiera takie zdanie: ”Ci ksiazeta, ktorzy rzadza przez delikatnosc, lagodnosc przydawali sprawiedliwosci i stosowali umiarkowanie i miekkosc w kierunku poddanych, zawsze prosperowali i dlugo rzadzili.; Ale z kolei na odwrot, ci zas ksiazeta, ktorzy rzadzili okrutnie, niesprawiedliwie z uprzedzeniami bedac opresorami dla swoich poddanych, szybko upadali oni sami popadali w niebezpieczenstwo i ich majetnosci obracaly sie w kompletna ruine.

Veritus powiedzial:” Widzac Chrystusa, to stac sie Barankiem, ktorego wyznajesz jako swoja glowe i kapitana, co powoduje, ze twoje zachowanie jest podobne do owcy i uzywasz podobnej obrony, ktorej uzywal On, gdyz On nie bedzie pasterzem nad wilkami i dzikimi bestiami, ale jedynie owiec. Kiedykolwiek, wiec zgubisz nature owcy, powiada on, zmieniajac sie w wilka i dzika bestie i zaczniesz uzywac sposobow broni cielesnych to wtedy wykluczysz sie sam poza Jego powolanie i porzucisz Jego sztandar i on nie bedzie juz twoim kapitanem.

„ Znajdujemy podobne w mowach krola Jakuba z Anglii do Parlamentu w 1609 roku:

’To, co jest czyste, to rzadzi poprzez swoj niebianski charakter, gdyz Bog nigdy nie zalozyl Swojego kosciola przy po pomocy gwaltu i rozlewu krwi i dalej powiada:’ bylo normalnym stanem u Chrzescijan byc przesladowanym, ale nie przesladowac’.

„Krol Karol w swojej ksiazce: ’Moje Krolowanie[literatura grecka] str. 61 modli sie tak oto do Boga:’

„Ty widzisz ile jest okrucienstwa pomiedzy Chrzescijanami pod szyldem koloru skory i religii; jak gdyby nie moglibysmy byc Chrzescijanami bez krzyzowania jeden drugiego’.

„Strona 28,’ Uswiadom ich, by powaznie rozwazyli, ze nic zwiazanego z gwaltem lub raniacym moze byc religijne.

„Strona 70,’ Nie moze byc chwalebne ani przynosic skutku wyrabywanie religijnej reformacji przy pomocy miecza, lecz polerowanie go przez prawe i rownoprawne dyskusje pomiedzy tymi, ktorzy najbardziej zajmuja sie roznicami, ktorych nie nalezy zmuszac, ale przy pomocy rozumnego tlumaczenia przekonywac.’

„Strona 66,’Zwaz na to, ze zewnetrzne okolicznosci i formalnosci bedace w religii nie wszystkich pozeraja’.

„Strona 91,92,’ W punkcie prawdziwej uswiadomionej delikatnosci tak czesto oglaszalem, jak malo pragne by moje prawa i moj sceptr powinny bronic Bozej suwerennosci, ktory jest Jedynym Krolem sumienia.

„Strona 123,’Wcale nie pragne by jakikolwiek czlowiek byl mi dalej poddany, lecz bysmy wszyscy byli poddani Bogu’

„strona 200,’ O Ty Suwerenie naszych dusz, jedyny Dowodco naszego sumienia’

„Strona 346,’(w jego Medytacji nad Smiercia)’ Jest to doprawdy smutnym posiadac nieprzyjaciol, aby byli oskarzycielami, rozdzielcami i sedziami’

„Ksiaze Oranski swiadczyl w 1579 roku, ’Jest niemozliwym by kraj utrzymac w pokoju z wyjatkiem, kiedy jest ustanowiona wolna tolerancja wobec wyznawanej religii’

,”W ktorym miejscu przeczytales w twoim dniu [mowi Menno] w pismach Apostolow, ze Chrystus czy Apostolowie kiedykolwiek wzywali wladze miejskie, czy inne by uzyly swojej wladzy przeciwko tym, ktorzy nie podzielali ich nauki czy doktryny lub nie byli posluszni ich slowom? On mowi: ”wiem z cala pewnoscia, ze tam gdzie wladza wyciaga miecz, tam nie ma prawdziwej wiedzy, duchowego slowa ani kosciola Chrystusowego”; oznacza to,’Invocare brachium seculare (przyzywac ramie swieckie).

„To nie wyglada na Chrzescijanskie, ale na tyraniczne [powiedzial D. Philipson], aby skazywac i przesladowac ludzi z powodu i religii i ci, ktorzy tak czynia to z pewnoscia jest pokolenie Faryzeuszy, ktore odpycha Ducha Swietego’.

„Erazm powiedzial; ’Oni mysla, ze zabieraja nam pieniadze i nasze dobra, ale w ten sposob czyniac nie moga nam nic wiecej uczynic, by zaszkodzic naszemu zbawieniu; oni szkodza nam, gdy wtracaja do wiezienia, ale nie moga jednakze odlaczyc nas od Boga.’- In de Krydges wrede, fol.63.

„Lucernus powiada, ’Ten, ktory wszystko nakazuje, zwiazujac w ten sposob sumienia jest antychrystem.’-In de Bemise Disp.,Fol.71.

„Ireneusz stwierdza, ’Wszystko, co zmusza nasze sumienie, chociazby wedlug czynienia i dzialania bylo zabronione, ale nawet rozwazane przez jednego czy drugiego, jako niezbedne dla zbawienia, nie jest madrym, ani do osiagniecia jego pasujacym’. On stwierdza takze’, chociaz istnieje roznorodnosc religii, to krolestwo nie powinno byc w jakikolwiek sposob wymuszane[narzucane].

„ Cesarz Konstantyn powiedzial: ’Wystarczy mi, gdy zapewnie jednosc wiary, abym mial wytlumaczenie w czasie, kiedy stane przed tronem sadu Boga, i pozostawiam kazdemu wolnosc w jego zrozumiewaniu zgodnie z tym, ze kazdy za siebie odpowie przed krolewskim tronem sadu Chrystusa. Tak, wiec mamy pobudzac ludzi, ale nie zmuszac ich, ale blagac ich by dochodzili do Chrzescijanskiej jednosci, bo wymuszac na nich to gwaltem jest rzecza niemadra. -’Sebast. Frank, Chron. Fol.127

„Augustyn powiedzial; ’niektorzy powoduja niepokoj w kosciele, kiedy zaczynaja dzialac w kierunku oddzielania kakolu od pszenicy przed wlasciwym tego czasem; i poprzez ten blad slepoty oni sami sie oddzielili tak bardzo, ze nie pozostaja juz w jednosci z Chrystusem’.

„Retnaldus poswiadczyl:’ Ten, ktory poprzez uwiezienie i przesladowania mysli,ze taka jest droga do szerzenia Ewangelii i kala sie swoje rece krwia, powinien raczej brac udzial w polowaniach na dzikie zwierzeta, niz byc ksiedzem czy kaznodzieja czy obronca Chrzescijanskiej religii.’

„’ przez dlugi czas bylem zdeterminowany (powiedzial Henryk IV, krol Francji, w swojej mowie do Parlamentu w 1599) by zreformowac kosciol, czego bez pokoju zrobic nie moge: i jest to niemozliwym, aby reformowac lub nawracac ludzi gwaltem. Jestem krolem, jako pasterz i nie bede przelewal krwi moich owiec, ale zgromadze ich poprzez krolewska lagodnosc i dobroc, a nie poprzez sile tyranii: a poprzez zreformowana religie dam im prawo do zycia w wolnosci bez ich badania cenzurowania, molestowania, zmuszania czy czegokolwiek, co jest sprzeczne z ich sumieniem; gdyz powinni miec wolnosc wyznawania swojej religii’-[Vid. Chron. Van de Underg. 2. Deel, p.1514.]

‘Eniusz powiedzial: ’Madrosc odchodzi, kiedy sprawy sie zaczyna wymuszac poprzez sile.

Tak, wiec najlepszymi z ludzi i najbardziej chwalebnymi ksiazetami zawsze byli ci, ktorzy udzielali tolerancji’.

„Euzebiusz, w swojej drugiej ksiazce o zyciu Konstantyna przekazuje takie slowa cesarza: ”Niech ci, ktorzy sa w bledzie zostana obdarowani radoscia przyjmowana na podobienstwo owocu pokoju i cichosci z wiara; gdyz odnowienie komunikowania sie i spolecznosci moga ich przywiezc do prawidlowej drogi prawdy: niechaj nikt nikogo nie uciska, niechaj kazdy robi to, co w swoim umysle uwaza za sluszne. Doprawdy jest wielkim zaszczytem dla ksiazat by udzielac tolerancji osobom, ktore nie podzielaja tych samych pogladow i nie zgadzaja sie z nimi, ktorych opinie poprzez sluszne i poczciwe srodki nie moga byc zmienione; bo jesli oni sa godni zaufania, to beda sluzyc Bogu wedlug ich wlasnego przekonania, ale jesli sie im tego publicznie zabroni, to beda sie zgromadzac prywatnie i wtedy wszystkie te niedogodnosci i szkody i nieporozumienia z tego wynikajace, ktore sa argumentem przeciwko zezwoleniom na publiczna dzialalnosc religijna, staja sie automatycznie argumentami za wyrazeniem zgody na publiczna dzialalnosc roznorodnych religii itd., bo gdy ludzie sa powstrzymywani, uciskani, wylaczani, To staje dla nich bezcennym laczyc wzajemnie sie z ludzmi, ktorych potrzeby nie sa zaspokojone i tworzyc bardziej skuteczniejsze i niebezpieczne konfederacje’.

„Podobna rada w czasie podzialow w Niemczech podczas pierwszej Reformacji byla mysl wyrazona przez cesarza Ferdynanda, i jego wspanialego syna Maksymiliana: gdyz zauwazyli oni, ze gwalt powodowal rozgoryczenie, co nie bylo blogoslawionym i nie odnosil sukcesu oraz byl sprzeczny z rozumnym i logicznym postepowaniem i w ten sposob wydali oni dekret o tolerancji.’

„Ksiaze Savoy pokutujac za spowodowanie wojny wydanej przeciwko Piemontczykom obiecal im tolerancje; stal sie potem dobrym wedlug przyrzeczonego im slowa.’

„jest znaczacym, ze od czasow cesarza Justyniana w roku 552, Katolicy i Nowatianie ( Grupa ktora nie uznawala wladzy biskupa Rzymu w kosciele ! ) posiadali niezaleznosc swoich kosciolow nawet w Rzymie.

„I Pawel glosil krolestwo Boze nauczajac rzeczy, ktore dotyczyly Pana Jezusa Chrystusa z zupelna otwartoscia; i nikt z ludzi mu tego nie zabranial i to czynil przez okres dwoch lat w swoim wynajetym domu w Rzymie i przyjmowal wszystkich, ktorzy do niego przychodzili.

„Teraz, O krolu, czytajac te szanowane swiadectwa krolow, cesarzy i innych i wolnosci, Ktora mial Pawel Rzymie w czasach nienawidzacego cesarza, jest naszym pragnieniem abysmy mogli miec ta sama wolnosc w Gdansku by sie spotykac w naszych wlasnych wynajetych domach gdzie nie byloby zadnych uprzedzen, co do krola lub miasta, gdzie moglibysmy sie spotykac razem, aby oczekiwac na Pana i modlic sie do Niego w Duchu i prawdzie w naszych wynajetych domach widzac, ze nasze zasady prowadza nas abysmy nie ranili zadnego z ludzi, ale milowali naszych nieprzyjaciol i modlili sie za nimi., Tak, za tymi, ktorzy nas przesladuja.

Tak, wiec O krolu, rozwazcie ty i miasto Gdansk czy nie byloby wam ciezarem gdyby to inni wymuszali na was byscie przechodzili z jednej religii do drugiej wbrew waszemu sumieniu?

I jesli byscie odpowiedzieli twierdzaco, ze byloby wam ciezko, wiec„czyncie tak innym jak byscie chcieliby inni czynili wam”. oraz „nie czyncie innym tego, czego byscie nie chcieliby inni czynili wam”, bo takie jest krolewskie prawo, ktoremu nalezy byc poslusznym.

I tak, wiec w milosci do twojej wlasnej niesmiertelnej duszy, i dla twojego wiekuistego dobra to zostalo napisane.

George Fox

Londyn 13 wrzesnia 1677

‘”Blogoslawieni milosierni albowiem oni milosierdzia dostapia”. I pamietaj krolu, Justyn Meczennik w swoich dwoch apologiach do cesarzy Rzymskich w obronie przesladowanych Chrzescijan oraz ta godna odnotowana apologia napisana przez Tertuliana na ten sam temat, nie dotyczyla tylko religii chrzescijanskiej, ale wszystkich przesladowan z powodu religii.

Tlumaczenie 06.2007 Roman Legierski

Od tlumacza:

Po tym liscie krol Jan III Sobieski zmienil na czas swego panowania polityke religijna swoich poprzednikow z XVII w ,  np.  Zygmunta III Wazy i Jana Kazimierza  ktorzy z powodow religijnych czasem wtracali do wiezien za wyznawana wiare czlonkow roznych  spolecznosci protestanckich  ( jesli nie byli  to ludzie ze szlachty ) tu np. chodzilo o kwakrow wtraconych do wiezien w Gdansku . Niestety jeszcze w XVIII w mozna bylo w Rzeczypospolitej dostac sie do wiezienia za zmiane wyznania z katolickiego na inne , byl to smutny owoc zwyciestwa ideologii  kosciola katolickiego w Polsce i jeden z wielu powodow upadkow i rozbiorow panstwa . Panstwa ktore w czasach swojego zlotego wieku czyli od XIV do XVII w bylo znane jako kraj wolnosci i tolerancji w calej Europie !

ps :

Dlaczego w Polsce upadla reformacja Wladyslaw P

https://youtu.be/OBAvWWvSlxw