Ogłoszenie

tom68

Administrator

Dołączył: 2018-01-30

Liczba postów: 1,367

Wielkanoc a koscioly chrzescijanskie ...

Wielkanoc a koscioly chrzescijanskie ...

Sens Smierci i Zmartwychwstania Chrystusa u protestantow...

Dla protestantow Smierc i Zmartwychwstanie Chrystusa ma przede wszystkim charakter zbawczy.

Chrystus przychodzi na swiat po to, aby usprawiedliwic grzesznego czlowieka.

To usprawiedliwienie dokonuje sie w momencie Smierci Chrystusa na krzyzu.

Ta smierc miala charakter ofiarniczy.

Ta ofiara Jezusa stanowi w teologii protestanckiej najistotniejsze wydarzenie historio-zbawcze, dzieki ktoremu czlowiek zostal zbawiony, odkupiony i usprawiedliwiony.

Dlatego najwazniejszym swietem w Kosciele Ewangelicko-Augsburskim i Ewangelicko-Reformowanym, a takze w innych Kosciolach protestanckich, jest Wielki Piatek.

W Kosciolach tych w Wielki Piatek odprawia sie szczegolnie uroczyste nabozenstwa, podczas ktorych powszechnie przystepuje sie do Stolu Panskiego, czyli Eucharystii.

W Wielki Piatek nie obowiazuje post scisly.

W Polsce luteranie w tym dniu zwyczajowo spozywaja biale mieso.

Wydarzenie Wielkiego Piatku ma uzmyslowic protestanckim chrzescijanom to, ze Chrystus umarl nie za anonimowych ludzi, ale "za mnie" -- pro me.

Chodzi o nawiazanie indywidualnego, intymnego i osobistego kontaktu z Chrystusem Zbawicielem.

===================
W teologii protestanckiej chodzi rowniez o uzmyslowienie sobie faktu, ze grzeszny czlowiek nie ma zadnego udzialu w procesie zbawienia, bo to wlasnie Smierc Chrystusa przyniosla czlowiekowi zbawienie, laske, usprawiedliwienie i odpuszczenie grzechow.

Wydarzenie Wielkiego Piatku ma przypominac protestantom o tym, ze dobre uczynki nie zdadza sie na nic, bo nie sa w stanie zrownowazyc calego zla, ktore czlowiek popelnil w swoim zyciu.

Co wiecej, nawet te dobre uczynki sa napietnowane przeklenstwem grzechu tak, ze czlowiek nie jest w stanie dokonac zadnego uczynku czystego, tzn. bezinteresownego, ktorego jedyna przyczyna bylaby milosc.
================
Skoro zatem Jezus Chrystus w Wielki Piatek splacil za wszystkich ludzi dlug Bogu Ojcu, to cala uwaga protestantow koncentruje sie na wydarzeniu Smierci Chrystusa.

To wydarzenie jest jednak scisle zwiazane z Meka Chrystusa, ktora jest rowniez motywem przewodnim okresu pasyjnego (postnego), ktory poprzedzony jest w wielu Kosciolach protestanckich okresem przedpostnym.

Meka Chrystusa ma przypominac chrzescijaninowi o tym, ze jako czlowiek na wskros grzeszny wraz z grzesznikami wszystkich czasow i miejsc zadaje cierpienia Chrystusowi i jest sprawca Jego smierci krzyzowej.

Natomiast smierc kazdego czlowieka jest zaplata za grzech i wykonaniem Bozego wyroku (Rz 6,23).

===========================
W teologii protestanckiej wydarzenie Wielkiego Piatku przycmiewa wydarzenie Wielkiej Niedzieli, czyli zmartwychwstanie Chrystusa.

W niektorych Kosciolach protestanckich zmartwychwstanie Chrystusa jest traktowane jedynie symbolicznie albo wrecz podwaza sie prawdziwosc tego wydarzenia.

W wiekszosci Kosciolow protestanckich zmartwychwstanie Chrystusa jest uwazane za zwyciestwo nad smiercia, dzieki ktoremu czlowiek otrzymal nowe zycie i niesmiertelnosc.

Zmartwychwstanie Chrystusa jest gwarancja zmartwychwstania wszystkich ludzi, ktore wyzwoli ich od smierci.

Jednakze zmartwychwstanie wszystkich ludzi dokona sie w nowym ciele na wzor zmartwychwstalego ciala Chrystusa.

Teologia protestancka powszechnie przyjmuje, ze ze wzgledu na wydarzenie zmartwychwstania Chrystusa i zeslanie Ducha Swietego chrzescijanie zaczeli swiecic niedziele (zamiast soboty) jako dzien swiety.

  ==================
Sens Smierci i Zmartwychwstania Chrystusa u chrzescijan wschodnich

We wszystkich Kosciolach wschodnich rok koscielny osiaga swoj punkt kulminacyjny w Wielkanocy, czyli wydarzeniu zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Swieto Wielkanocy, zwane rowniez Swietem Paschy stanowi centrum zycia chrzescijanskiego i dlatego nie moze byc ono przyrownane do zadnego innego swieta.

W liturgii bizantyjskiej, podczas Jutrzni Paschalnej Wielkanoc okreslana jest jako "Swieto swiat" i "Zwyciestwo zwyciestw".

Wielkanoc poprzedzona jest okresem Wielkiego Postu, ktory z kolei w wiekszosci Kosciolow wschodnich poprzedzony jest okresem przedposcia.

Podczas Wielkiego Postu w wielu Kosciolach wschodnich odprawia sie specjalne nabozenstwa, natomiast w dni powszednie tego okresu, za wyjatkiem sobot, nie sprawuje sie Eucharystii, bo ma ona charakter radosno-dziekczynny.

W liturgii bizantyjskiej sprawuje sie natomiast nabozenstwa, podczas ktorych czyta sie tzw. kanon sw. Andrzeja z Krety (zm.712 r.).

Utwor ten ukazuje na przykladach postaci ze Starego i Nowego Testamentu droge duszy ludzkiej od najwiekszego upadku do swietosci.

Czlowiek wezwany jest do wyrzeczenia sie grzechu i do pokuty.

Podczas tego nabozenstwa uczestnicy klecza i czynia poklony do ziemi, modlac sie: "Zmiluj sie nade mna, Boze, zmiluj sie".

W wyznaczone dni Wielkiego Postu odprawia sie rowniez przed poludniem Liturgie Uprzednio Konsekrowanych Darow, czyli nieszpory polaczone z obrzedem udzielania Komunii sw.

Poczatkowo sprawowano te liturgie wieczorem, a Komunie sw. przyjmowali tylko ci uczestnicy, ktorzy poscili od polnocy (woda rowniez lamie post eucharystyczny na Wschodzie).

Wielki Post na Wschodzie bardziej koncentruje sie na praktykach ascetycznych chrzescijanina niz na rozpamietywaniu Meki i Smierci Chrystusa.

Przygladajac sie ikonie Ukrzyzowania, odnosi sie wrazenie, ze przedstawiony na niej Chrystus juz pokazuje sie jako Zwyciezca.

Ikona Ukrzyzowania nie ukazuje zatem Meki i Smierci Chrystusa w sposob realistyczny, ale raczej symboliczny.

Nie chodzi tutaj o podwazenie prawdziwosci Meki i Smierci Chrystusa, ale o to, ze nawet to ponizenie, ktorego Chrystus doznal, ma charakter chwalebny.

A zatem Jego Meka i Smierc juz antycypuja Jego Zmartwychwstanie.

Aby dokladniej to uwidocznic nalezy przyjrzec sie tekstom liturgicznym Wielkiego Tygodnia.

W liturgii bizantyjskiej w Wielki Czwartek wieczorem czyta sie opis Meki Panskiej.

W tym czasie wierni trzymaja zapalone swiece, ktore oznaczaja, ze nawet podczas tego wielkiego ponizenia Chrystusa nie opuscila ani chwala, ani Jego Boskosc.

Podczas tego nabozenstwa mowa jest rowniez o tym, ze Chrystus przez swoja Krew przelana na krzyzu darowal nam niesmiertelnosc, a sam krzyz, na ktorym umarl Chrystus czesto w liturgiach wschodnich nazywany jest ozywiajacym.
======================================
W Wielki Piatek chrzescijanie wschodni nie sprawuja Eucharystii, poniewaz w tym dniu sam Chrystus zlozyl siebie w ofierze.

Podczas jutrzni Wielkiej Soboty, ktora zwykle sprawuje sie w Wielki Piatek wieczorem, spiewa sie tzw. kanon.

Ostatnia piesn tego kanonu zawiera wzruszajace slowa, w ktorych Chrystus zwraca sie do swojej Matki: "Nie oplakuj mnie, Matko, widzac [Mnie] w grobie (...) powstane bowiem w chwale".

Pod koniec tego nabozenstwa czyta sie fragment z ksiegi proroka Ezechiela (Ez 37,1-14) o suchych kosciach, ktore ozyly, czyli o zmartwychwstaniu cial.

Po tym czytaniu nastepuje kolejne, z 1 listu do Koryntian (1 Kor 5,6-8), w ktorym mowa jest o Chrystusie, ktory "zostal zlozony w ofierze jako nasza Pascha".
============================
W Wielka Sobote rano sprawuje sie Eucharystie.

Przed Ewangelia, zamiast "Alleluja", ktore w liturgii bizantyjskiej rozbrzmiewa przez caly Wielki Post, spiewa sie nastepujace slowa:

"Powstan z martwych, Boze, sadz ziemie, ktora odziedziczysz wsrod wszystkich narodow" (Ps 82,8).

W tym czasie szaty liturgiczne oraz nakrycia oltarza i ambon zmieniane sa z ciemnych na jasne.

Nastepnie diakon niczym aniol przy grobie wychodzi w snieznobialych szatach z Ewangeliarzem, aby proklamowac Dobra Nowine o Zmartwychwstaniu Chrystusa (Mt 28,1-20).

Ta Ewangelia ma zatem charakter proroczy, bo czytana podczas Eucharystii w Wielka Sobote odnosi sie juz do dnia nastepnego.

Mimo zmiany koloru liturgicznego na bialy, nadal obowiazuje post, ktory trwa az do polnocy.

W poznych godzinach wieczornych wierni zbieraja sie w swoich swiatyniach, by o polnocy proklamowac Zmartwychwstanie Chrystusa.

Chrzescijanie wschodni niechetnie przedstawiaja na ikonach sam moment Zmartwychwstania, bo przeciez nikt nie ogladal tego wydarzenia.

Natomiast czesto przedstawia sie Chrystusa zstepujacego do piekiel, gdzie odnosi pierwsze zwyciestwo, otwierajac dla wszystkich tam zgromadzonych bramy niebios.

Po nabozenstwie jutrzni odprawianej o polnocy, sprawuje sie Eucharystie, na ktorej odczytuje sie Ewangelie o Slowie Przedwiecznym z Ewangelii wedlug sw. Jana (J 1,1-17).

Ewangelie te czyta sie w tylu jezykach, w ilu to tylko mozliwe, gdyz Chrystus zmartwychwstal dla wszystkich ludzi.

Ewangelia ta przypomina wszystkim o wypelnieniu sie czasow.

Chrzescijanie wschodni wskazuja na to, ze Meka i Smierc Chrystusa wypelniaja sie dopiero w Jego Zmartwychwstaniu.

Stad grzeszna natura czlowieka oraz realizm Meki i Smierci Chrystusa schodza na drugi plan wobec Zmartwychwstania, dzieki ktoremu smierc, grzech i szatan zostali raz na zawsze pokonani.

W tym kontekscie istote swieta Zmartwychwstania bardzo dobrze wyraza krotki hymn (troparion) liturgii bizantyjskiej:

"Chrystus powstal z martwych, smiercia smierc podeptal, a bedacym w grobach zycie darowal".

========================
Sens Smierci i Zmartwychwstania Chrystusa w Kosciele Rzymskokatolickim.

W tabeli pierwszenstwa dni liturgicznych Kosciola rzymskokatolickiego zajmuje Triduum Paschalne Meki i Zmartwychwstania Chrystusa, czyli Trzy Swiete Dni: Wielki Piatek, Wielka Sobota i Wielka Niedziela (Wielkanoc).

Oznacza to, ze dla katolikow oba wydarzenia (Smierc i Zmartwychwstanie Chrystusa) maja charakter komplementarny, czyli obydwa uzupelniaja sie wzajemnie.

Jednak do czasu Soboru Watykanskiego II w Kosciele rzymskokatolickim bardziej byl podkreslany wymiar Meki i Smierci Chrystusa, czego przykladem moze byc polskie nabozenstwo Gorzkich Zalow.

To nabozenstwo ma za cel rozpamietywanie Meki Chrystusa.

Podobnie rzecz ma sie z nabozenstwem Drogi Krzyzowej, choc dzisiaj niektorzy odprawiaja to nabozenstwo, dodajac do tradycyjnych 14 stacji, stacje 15, czyli Zmartwychwstanie Chrystusa.

Od czasu Soboru Watykanskiego II zaczeto podkreslac charakter paschalny swiat wielkanocnych, a wiec przejscie (Pascha) Chrystusa od smierci do zycia.

Odnowiona liturgia Triduum Paschalnego wskazuje wlasnie na ten aspekt.

Msza sw. Wieczerzy Panskiej, choc odprawiana jeszcze w Wielki Czwartek, nalezy juz do Triduum Paschalnego, choc sam Wielki Czwartek do Triduum nie przynalezy.

Dzieje sie tak dlatego, ze Msza sw. Wieczerzy Panskiej odprawiana jest wieczorem, niejako w wigilie Wielkiego Piatku.

W Wielki Piatek nie sprawuje sie Eucharystii, a jedynie Liturgie Meki Panskiej, podczas ktorej wierni m.in. wsluchuja sie w opis Meki Chrystusa wedlug sw. Jana (J 18,1-19,42).

Innym punktem istotnym tej liturgii jest adoracja krzyza.

Tajemnica krzyza stoi rowniez w centrum wielkopiatkowej Liturgii Godzin, czyli brewiarza.

W jutrzni Wielkiego Piatku czytamy: "Wielbimy krzyz Twoj, Panie Jezu, wyslawiamy Twoje swiete zmartwychwstanie, bo przez drzewo krzyza przyszla radosc dla calego swiata".

A zatem Kosciol w Wielki Piatek nie celebruje smutku.

Co wiecej, krzyz przynosi radosc, bo tajemnica krzyza laczy sie scisle z tajemnica Zmartwychwstania Chrystusa, jak u wschodnich chrzescijan, a takze laczy sie scisle z dzielem zbawienia, jak u protestantow.

Po adoracji krzyza w wielkopiatkowej Liturgii Meki Panskiej wierni przystepuja do Komunii sw., przez co liturgia ta moze byc takze nazywana Liturgia Uprzednio Konsekrowanych Darow.

Wedlug tradycji tworca tej liturgii jest sw. Grzegorz Wielki, papiez (590-604).

Liturgia ta stosunkowo szybko przyjela sie na Wschodzie i jest sprawowana w wyznaczone dni Wielkiego Postu.

Na Zachodzie jest sprawowana jedynie w Wielki Piatek.

Podobnie jak na Wschodzie idea tej liturgii polega na tym, ze choc w Wielki Piatek nie sprawuje sie Eucharystii, to jednak nie pozbawia sie wiernych mozliwosci przystapienia do Komunii sw.

Jest to rowniez jedyny dzien w roku, kiedy kaplani przystepuja do Komunii sw. tylko pod postacia chleba.
=====================
Jednak punktem kulminacyjnym Triduum Paschalnego jest Wigilia Wielkanocna, niestety ciagle jeszcze "zaliczana" przez wiernych do Wielkiej Soboty.

Nie nalezy sie temu dziwic, bo az do reformy papieza Piusa XII wszystkie nabozenstwa Triduum Paschalnego byly odprawiane rano.

Powodem tego byl post eucharystyczny, ktory trwal od polnocy.

Kiedy Pius XII skrocil post eucharystyczny do trzech godzin, a obecnie trwa juz tylko jedna godzine, wowczas mozna bylo przeniesc nabozenstwa Triduum Paschalnego na godziny popoludniowe badz wieczorne.

Stad obecnie Wigilia Paschalna winna rozpoczynac sie dopiero po zachodzie slonca, a skonczyc przed wschodem slonca.
=============================
Triduum Paschalne osiaga swoj szczyt wlasnie w Wigilie Paschalna, czyli w Wielka Noc.

Juz na poczatku tej liturgii Kosciol "wyskakuje" z radosci, kiedy rozbrzmiewa hymn "Exultet".

Tresc tego utworu wskazuje na zbawczo-odkupiencze dzialanie Chrystusa.

Slyszymy m.in. slowa:

"O, szczesliwa wina, skoro ja zgladzil tak wielki Odkupiciel".

Wskazuje rowniez na istote tego, co wydarzylo sie w te Wielka Noc:

"Tej wlasnie nocy Chrystus skruszywszy wiezy smierci, jako zwyciezca wyszedl z otchlani".

A zatem tak Smierc, jak i Zmartwychwstanie Chrystusa przynosza ludziom zbawienie.
=================================
Wigilia Paschalna to nie tylko obrzed poswiecenia ognia, paschalu i wody, po ktorym odprawia sie Msze sw.

Wigilia Paschalna winna byc nocnym czuwaniem wiernych tak, aby o swicie moc obwiescic calemu swiatu, ze Chrystus zmartwychwstal.

To obwieszczenie dokonuje sie podczas procesji rezurekcyjnej.

Dlatego jej sens lepiej uwidoczniony jest wtedy, gdy ma ona miejsce bezposrednio po Mszy sw. Wigilii Paschalnej.

Gdy natomiast jest ona oddzielona od Wigilii Paschalnej i ma miejsce przed Msza sw. odprawiana rano, wowczas wierni, zwlaszcza starsi, nie widza zwiazku miedzy liturgia Wigilii Paschalnej a procesja rezurekcyjna.

Wowczas nawet jesli przychodza na liturgie Wigilii Paschalnej, to jednak nie ma ona dla nich tak wielkiego znaczenia, jak procesja rezurekcyjna.

Da sie wrecz slyszec glosy, ze podczas liturgii Wigilii Wielkanocnej, znanej nadal przez wielu wiernych jako liturgia Wielkiej Soboty, Chrystus zmartwychwstal, "ale nie do konca".

Co wiecej, o ile liturgia Wigilii Wielkanocnej ma w Kosciele charakter powszechny, czyli jest sprawowana na calym swiecie, o tyle procesja rezurekcyjna ma charakter lokalny, bo zwyczaj ten istnieje jedynie w Polsce, Austrii, Bawarii, gdzieniegdzie w Czechach i na Slowacji oraz w parafiach polonijnych.
===============================
Latwo zauwazyc, ze od czasu Soboru Watykanskiego II znaczenie Smierci i Zmartwychwstania Chrystusa w teologii katolickiej znacznie przyblizyla sie do teologii Kosciolow wschodnich.

Praktyka jednak wiele jeszcze pozostawia do zyczenia.

Nie chodzi tutaj bynajmniej o deprecjonowanie znaczenia Meki i Smierci Chrystusa oraz ich odkupienczej roli.

Rozpamietywanie Meki i Smierci Chrystusa jest bowiem gleboko zakorzenione w tradycji zachodniego chrzescijanstwa, tak u katolikow, jak u protestantow.

Natomiast problemem praktycznym pozostaje celebracja Zmartwychwstania Chrystusa, ktore jest najwazniejszym wydarzeniem calego roku liturgicznego.

Chociaz Kosciol rzymskokatolicki naucza, ze Wielkanoc jest najwazniejszym swietem calego roku liturgicznego, to w praktyce w wielu krajach swiata wierni bardziej przygotowuja sie do Bozego Narodzenia, ktore ma dla nich wieksze znaczenie niz Wielkanoc.

Powodem tego stanu rzeczy w duzej mierze nie sa bynajmniej poglady teologiczne wiernych, ale ich osobiste traktowanie Bozego Narodzenia np. jako swieta rodzinnego.

Meka, Smierc i Zmartwychwstanie Chrystusa w roznoraki sposob sa przezywane przez chrzescijan.

Wlasciwie kazdy chrzescijanin w obrebie swojej tradycji czerpie z niej po to, aby jednoczesnie ja ubogacic.

To, ze istnieja rozne tradycje wsrod chrzescijan, oznacza, ze tajemnica Meki, Smierci i Zmartwychwstania Chrystusa stanowi istotny przedmiot wiary, ktora dzieki temu wydarzeniu historyczno-zbawczemu wzrasta.

Marek Blaza teolog ....

K ADS  a Wielkanoc itp ...

Wielkanoc jest dla adwentystow przede wszystkim pamiatka zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Choc sam pomysl obchodzenia tego swieta (ktore jest najstarszym ze swiat koscielnych obok Soboty Biblijego Dnia Swietego) i jego zasadnicze tresci,nie zostaly przejete bezposrednio z poganstwa, to jednak z uplywem lat wtargnely do obrzedowosci Wielkanocy obce, niechrzescijanskie elementy, tworzac mieszanke pogansko - chrzescijanskich ceremonii i zwyczajow.
W K ADS uznaje sie jedno Biblijne swieto jest to cotygodniowy Sabat - Sobota ....

Kosciol pozostawia sumieniu wyznawcow sprawe innych tak zwanych tradycyjnych swiat ( szczegolnie w rodzinach mieszanych wyznaniowo ) branie udzialu w praktykach, ktore nie stoja w sprzecznosci wobec Biblijnych zasad wiary.

Nie jest mozliwe stworzenie jakiegos katalogu rzeczy dozwolonych i zakazanych w kwestii tradycji i zwyczajow swiatecznych bowiem czesto granica pomiedzy religijnym, a kulturowym ich podlozem, jest bardzo trudna do uchwycenia.

Wieczerza Panska to nasza pamiatka....

czyli przypomnienia ofiary Jezusa Chrystusa ktora jest wystarczajaca i niepowtarzalna ,
wtedy chleb i wino czyli symbol ciala i krwii Jezusa Chrystusa podaje sie wszystkim doroslym wiernym w Kosciele Adwentystow Dnia 7-go

przed WP jest praktykowany obrzed umywania nog sobie nawzajem przez wiernych a podczas WP uzywa sie sok winogronowy bez alkoholu .

zrodla rozne ksiazki i internet

Wesolych Swiat dla tych co teraz obchodza Pasche lub pamiatke zmartwychwstania Pana Jezusa Chrystusa pozdrawiam !

Tomasz G z rodzina

ps :

Pascha a Wielkanoc Wieslaw Szkopinski
Wielkanoc Zydowska w Starym Testamencie, https://youtu.be/EQyHbtiKtv8               
Chrzescijanska Wielkanoc Nowego Testamentu.  https://youtu.be/jjWNGzIcc7o
Wieczerza Panska czyli Eucharystia u Adwentystow. https://youtu.be/K632wOI80Ic